12 bin yıllık geçmişiyle dünyanın en eski tapınağı: Göbeklitepe

2019 yılı Türkiye’de “Göbeklitepe Yılı” ilan edildi. İşte bundan 25 yıl önce bir tesadüfle ortaya çıkan tapınağın inanılmaz öyküsü Göbeklitepe, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınan ve 12 bin yıllık geçmişiyle dünyanın en eski tapınağı kabul ediliyor. Neolitik dönemde  inşaa edilen yeryüzündeki ilk inanç merkezi olarak kabul ediliyor. 20 tapınak tespit edilen bölgede, şimdiye kadar 6 […]

Tarihin Sıfır Noktası; Göpeklitepe

İnsanlık tarihinin şimdiye kadar ortaya çıkarılan en eski anıtsal, mimari kalıntılarının bulunduğu Göbeklitepe, çevredeki yükseltilerden daha yüksek ve insan eliyle oluşturulmuş anıtsal yapılardan oluşuyor. Tepenin en yüksek yerinde inşa edilen anıtsal merkezin hangi amaçla inşa edildiği kesin bilinmese de muhtemelen bir ayin merkezi, inşa edilen ilk tapınak örneği, kutsal bir alan olduğu tahmin ediliyor. Bugün bile çevre […]

Göbeklitepe Örenyeri

Tarihte yeni sayfalar açılmasına neden olan ve yüzlerce yıldır kabul edilen bazı bilgilerin değiştirilmesini gerekli kılan Göbeklitepe’nin keşif tarihi 1963 yılına gitse de ilk kazılar 1995 yılında başlamıştır. Fotoğraf: Official Turkish Museums Bir yerleşim alanı olarak kullanılmayan yalnızca dinsel amaçlara hizmet eden bu yerde birden çok tapınak bulunur. Bu yönüyle de yalnızca dünyanın en eski […]

Göbeklitepe 

Göbeklitepe Arkeolojik Alanı, Şanlıurfa kent merkezinin 18 kilometre kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarındadır. Alan 1963 yılında, İstanbul ve Chicago Üniversitelerinin ortaklığıyla gerçekleştirilen bir yüzey araştırması sırasında keşfedilmiş ve  “V52 Neolitik Yerleşimi” olarak tanımlanmıştır. Alanın gerçek değeri, 1994 yılından sonra başlatılan kazı çalışmaları ile ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmalar sonrasında, Göbeklitepe’nin 12000 yıl öncesine uzanan bir kült […]

Göbeklitepe Neden Çok Önemli?

Göbeklitepe “Her şeyin başladığı yer” olarak biliniyor. İnsanlık tarihi açısından devrimsel nitelikte olan Göbeklitepe tarihin bilinen ilk ve en büyük tapınağı olsa da çanak çömleksiz neolitik dönemde yaşayan avcı-toplayıcı grupların bir nevi buluşma noktası olduğu düşünülüyor. On iki bin yıl öncesinde Tanrı ve dinlere dair herhangi bir olgunun varlığından söz etmek mümkün değilken Göbeklitepe’nin yüzlerce hatta […]

Göbeklitepe Nasıl Bulundu?

Göbeklitepe ilk kez 1963 yılında İstanbul ve Chicago Üniversiteleri Güneydoğu Anadolu Tarih Öncesi Araştırmaları Karma Projesi kapsamında Halet Çambel ve Robert John Braidwood tarafından tespit edilmiş ama önemi o yıllarda anlaşılamamış. 1983 yılında Göbeklitepe’nin bulunduğu arazinin eski sahibi olan Mahmut Yıldız tarlasını sürerken bir heykele rastlıyor. Heykeli Şanlıurfa Müzesi’ne götürse de müze müdürü heykelin önemini […]